اثر افزودن پودر زیره سبز و پودر زردچوبه به جیره بر عملکرد، خصوصیات لاشه و بعضی از فراسنجه های خونی در جوجه های گوشتی

در این پژوهش اثر افزودن سطوح مختلف پودر زیره سبز و پودر زردچوبه به تنهایی و همراه با هم به جیره بر عملکرد، خصوصیات لاشه، بعضی از فراسنجه های خونی و سیستم ایمنی در جوجه های گوشتی مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 240 قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه از سویه تجاری راس 308، در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 6 تیمار و 4 تکرار، مورد استفاده قرار گرفت. شش جیره آزمایشی بر پایه ذرت- کنجاله سویا و با میزان انرژی و پروتئین مشابه تهیه گردید که عبارت بودند از: 1) شاهد (جیره پایه بدون افزودنی خوراکی)؛ 2) جیره پایه حاوی 5/0 درصد پودر زیره سبز؛ 3) جیره پایه حاوی 5/0 درصد پودر زردچوبه؛ 4) جیره پایه حاوی 25/0 درصد پودر زیره سبز و 25/0 درصد پودر زردچوبه؛ 5) جیره پایه حاوی 125/0 درصد پودر زیره سبز و 375/0 درصد پودر زردچوبه؛ و 6) جیره پایه حاوی 375/0 درصد پودر زیره سبز و 125/0 درصد پودر زردچوبه. جیره ها از 1 تا 42 روزگی تغذیه شدند. عملکرد رشد در طی دوره ثبت گردید. در روز 42 آزمایش، تعداد 2 پرنده از هر تکرار کشته شد و قسمت های مختلف لاشه توزین شدند. جهت بررسی فراسنجه های خونی از هر تکرار 2 نمونه خون در 42 روزگی گرفته شد. فراسنجه های اندازه گیری شده شامل مقدار کلسترول تام (chol)، غلظت تری گلسیرید سرم (tg)، میزان لیپوپروتئین های با چگالی بالا (hdl) و لیپوپروتئین های با چگالی پایین (ldl) بودند. برای تعیین میزان اکسیداسیون چربی ها در سرم خون، غلظت مالون دی آلدهید (mda) اندازه گیری شد. جهت بررسی سیستم ایمنی، پاسخ حساسیت بازوفیلی پوست (cbh) و تیتر آنتی بادی علیه گلبول های قرمز خون گوسفند (srbc) بررسی شد. تزریق srbc در سن 14 و 28 روزگی، صورت گرفت. 7 و 14 روز پس از هر تزریق، خونگیری انجام شد و میزان تیتر آنتی بادی علیه srbc تعیین گردید. جهت بررسی پاسخ cbh، در روز 42 آزمایش تزریق فیتوهماگلوتینین (pha) بین پوست انگشتان پا صورت گرفت و تغییر ایجاد شده در ضخامت پوست در 12 و 24 ساعت پس از تزریق اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که افزودن همزمان 125/0 درصد پودر زیره سبز و 375/0 درصد پودر زردچوبه به جیره پایه مصرف خوراک را در دوره رشد و کل دوره پرورش، در مقایسه با تیمار شاهد، کاهش داد (05/0p<). استفاده از سطوح ترکیبی پودر زیره سبز و پودر زردچوبه در جیره تأثیری بر رشد و ضریب تبدیل جوجه های گوشتی نداشت. تیمارهای تحت آزمون بر قسمت های مختلف لاشه اثر معنی داری نداشت. هیچ تفاوتی بین تیمارهای مختلف در ارتباط با فاکتورهای کلسترول و تری گلسیرید در خون مشاهده نشد. استفاده از جیره پایه حاوی 375/0 درصد پودر زیره سبز و 125/0 درصد پودر زردچوبه سطح hdl در سرم خون را نسبت به سایر تیمارها افزایش داد، در حالی که استفاده از جیره پایه حاوی 25/0 درصد پودر زیره سبز و 25/0 درصد پودر زردچوبه سطح ldl سرم خون را نسبت به جیره شاهد کاهش داد (05/0p<). تغذیه جیره پایه حاوی 5/0 درصد پودر زردچوبه غلظت mda را در سنین 35 و 42 روزگی نسبت به سایر تیمارها کاهش داد (05/0p<). تغذیه جیره پایه حاوی سطح 375/0 درصد پودر زیره سبز و 125/0 درصد پودر زردچوبه منجر به افزایش تیتر آنتی بادی علیه srbc نسبت به بقیه تیمارها در 7 روز پس از دومین تزریق گردید (05/0p<). تغذیه جیره پایه حاوی 125/0 درصد پودر زیره سبز و 375/0 درصد پودر زردچوبه منجر به افزایش پاسخ cbh نسبت به تیمار شاهد در 24 ساعت پس از تزریق pha گردید (05/0p<). نتایج نشان داد که استفاده از سطوح ترکیبی پودر زیره سبز و پودر زردچوبه در جیره در سطوح مورد استفاده در این آزمایش، تأثیری برعملکرد جوجه های گوشتی نداشت. اما با توجه به نتایج می توان بیان داشت که سطوح ترکیبی زردچوبه و زیره سبز دارای خواص تحریک سیستم ایمنی (همورال و سلولی) می باشند. کلمات کلیدی: زیره سبز، زردچوبه، سیستم ایمنی، فراسنجه های خونی، عملکرد، جوجه گوشتی.